Na de constructieve restauratie volgt meestal de cosmetische restauratie. Dit houdt in dat de restauratieve handelingen van dat ogenblik af aan in dienst staan van een esthetisch mooier eindresultaat. Deze restauratiewerkzaamheden zijn dus niet strikt noodzakelijk voor het behoud van een schilderij. Geen schilderij is ooit verloren gegaan door een vergeelde vernis of een slecht uitgevoerde retouche. Alleen de uitwerpselen van insecten hebben een bijtende werking op de verflaag waardoor deze wordt aangetast. Snelle verwijdering, door een vakkundig restaurator, van deze uitwerpselen is dus wel van belang voor het intact houden van een verflaag.

Bij de restauratie van een schilderij wordt een schilderij terughoudend behandeld tot het punt waarop het schilderij ‘tot rust’ komt. Indien er dan nog storende elementen aanwezig zijn zoals ontbrekende verfdelen of oude verkleurde retouches kunnen deze worden geretoucheerd. Dan zijn er geen gevolgen van schades meer zichtbaar waardoor er niets meer tussen de aanschouwer en het schilderij in staat om er optimaal van te kunnen genieten. In dat licht gezien is de cosmetische restauratie wel noodzakelijk.